Friday, October 5, 2012

হিতেন শৰ্ম্মাৰ দিনলিপি-১ (২য় অধ্যায়)

দ্বিতীয় অধ্যায়
(১)

...ক্লিং...ক্লিং.....ক্লিংক্লিং...-ঠিক পিছপিনেই চাইকেলৰ বেল শুনি মই উচপ খাই উঠিলো। ঘূৰি চাই দেখো এজন পাহোৱাল ল'ৰা।
-কি বছ, চাইকেল থ'বি?....উ..হু...এতে নহে....হেই তাতে যা-সি প্ৰায় গৰম সুৰতেই মাত লগালে।
-কিয়?
-আব্বে নতুনকে আইছা নেকি এ? এতে তোৰ কাৰণে জাগা নাই, ..যা-এইবাৰ সি এনে সুৰত কথাখিনি ক'লে যেন চাইকেল ষ্টেণ্ডৰ সেই ঠাইখিনি তাৰ বাবেহে পঞ্জীভুক্ত কৰা আছে। 

আজি কলেজত মোৰ প্ৰথম দিন। কাজিয়া-পেচাল, তৰ্ক-বিতৰ্কত সোমাবলৈ মন নগ'ল। লাহে লাহে মই চাইকেল খন ঠেলি ঠেলি তাৰপৰা আঁতৰি আহিলো। 

বজালী কলেজ। মোৰ সপোনৰ কলেজ। সৰুতে ভাৱিছিলো, মোৰ যেন বুদ্ধি-বৃত্তি বেছিকৈ নাথাকে, যিয়ে মোক বজালী কলেজত পঢ়াৰপৰা বিৰত কৰিব পাৰে। সৰুৰেপৰাই শুনি আহিছিলো এই কলেজৰ নাম। সৰুতে শুনিছিলো পঢ়া-শুনাত থকা খ্যাতিৰ কথা। হায়াৰ-ছেকেণ্ডাৰীত বয়সানুযায়ী পঢ়া-শুনাত থকা খ্যাতিৰ ঠাইত লৈছিল, ইয়াত পঢ়া ছোৱালীবোৰৰ সৌন্দৰ্য্যৰ খ্যাতিয়ে। আৰু আজি যেন আহিয়েই ইয়াৰ চাইকেল ষ্টেণ্ডত আন এক খ্যাতিৰ মুখামুখি হবলৈ সাজু হৈছিলো। মনতো দুৰু-দুৰুকৈ কঁপিছিল। লাহে লাহে চাইকেলখন ঠেলি কলেজৰ সন্মুখত থকা ইউকেলিপ্তাছ এডালৰ গাত আওজাই থৈ কেৰিয়াৰৰ পৰা বহীখন উলিয়াই হাতত ল'লো। 

ক্লাছ আৰম্ভ হোৱাৰ কথা যদিও দুসপ্তাহ আগৰেপৰাই আছিল, বানপানীয়ে গাঁওৰপৰা কলেজলৈ অহা ৰাস্তা চিঙি পেলোৱাৰ বাবে আহিবহে পৰা নাছিলো। আৰু আজি অলপমান পানী কমিলত কলেজলৈ বুলি ঢাপলি মেলিছিলো। কিযে অশান্তি লাগি আছিল এইকেইদিনত। আৰু আজি আহিও এনে এক পৰিস্থিতিৰহে সন্মুখীন হব লগা হ'ল। ভাবি ভাবি মই গৈ বাৰান্দা পালোগৈ। 

-ঐ হিতেন... -ঘূৰি চাই দেখো অনিল। হায়াৰ ছেকেণ্ডাৰীত একেলগে পঢ়া অনিল। 
-ও... কিএ...তয়ো এতে ল'লি নিকি? কভে বাহিৰত যাৱ কথা আছিল বুলে?
-ধই, বাহিৰত যাবি !.... এতেয়ে ভাল এ।
-পাছে কিহত ল'লি তই?
-জুলোজি। তই?
-ফিজিক্স। বায়' দেখুন তোৰ ফ'ৰ্থ চাবজেক্টহে আছিল যেন পাউ?
-আছিলতো। আহতে মেটচত লবাএ আইছলু। পাছে ফৰ্ম ফিলাপ কৰি থাকোতে যি ঘটনা ঘটিল, মই কবাএ নল্লু কিত্তে মেটচৰ জাগাত জুলোজি লেখি দিলু। 
-ভালকে ক'চুন কি হৈছি
-কমদে...... পাছে ইতা যা, অফ টাইমত ওলবি। তিত্তে কম
-দে হোবো দে... পাছে মই ক্লাছ-চাছ ক'ত আছে নাজনুৱে ৰ'

অগত্যা অনিলে মোক ডিপাৰ্টমেণ্ট নটিচব'ৰ্ডলৈ নি দেখুৱাই থৈ আহিলেগৈ। এতিয়া এটা মেজৰৰ ক্লাছ। ১০ নং ৰূমত। তাৰ পাছত দুটা অফ। মই লাহে লাহে কোঠাকেইটাৰ নম্বৰসমূহ চাই যাবলৈ ধৰিলো। 

আজি মোৰ প্ৰথম দিন। সপোনৰ কলেজ এখনত খোজ দিয়াৰ প্ৰথম দিন। মনতো কিবা এক অবুজ ভাবত বিভোৰ হৈ আছিল। অন্য ল'ৰা-ছোৱালীবোৰ যিমানেই কাষেৰে পাৰ হৈ গৈছিল সিমানেই নাৰ্ভাছ অনুভৱ কৰিছিলো। অনিলক লগ পাই অলপ সাহস পাইছিলো যদিও মনৰ জড়তা তেতিয়াও একেবাৰে নাইকীয়া হৈ যোৱা নাছিল। সেয়ে কিবা এটা ভয় ভাৱ মনত লৈয়ে প্ৰতিটো কোঠাৰ দৰ্জাৰ ওপৰত লগাই থোৱা সংখ্যাবোৰ পৰীক্ষা কৰি কৰি আগুৱাই গৈ আছিলো।  আৰু অৱশেষত গৈ উপস্থিত হৈছিলো সেই নিৰ্দিষ্ট কোঠাটোৰ সন্মুখত। 

ৰূম নং-১০। এটা সৰু কোঠা। পাঁচখন ডেস্ক-বেঞ্চ কোনোমতে সোমাই থোৱা নতুন বিজ্ঞান ভৱনৰ প্ৰথম মহলাৰ একেবাৰে শেষৰপিনে থকা এটা কোঠা। কোঠাটোলৈ জুমি চালো। নাই কোনো নাই, কিন্তু আটাইকেইখন ডেক্সৰ ওপৰতেই কিতাপ, বেগ আদি ৰাখি থোৱা আছে। লগে লগে মোৰ চকুত পৰিল, কোঠাটোৰ সিটো ফালে থকা বাৰান্দাখনলৈ। বহুকেইজন ল'ৰা-ছোৱালীয়ে বাহিৰত আড্ডা দি আছে। মই ইতস্ততঃভাৱে লাহে লাহে সোমাই আহিলো। নাই, ক'তো বহিবলৈ ঠাই নাই। শেষত যেনিবা শেষৰ ডেক্সখনত অলপ খালী ঠাই দেখিলো। কিন্তু তাত দুখন ছোৱালীৰ বেগ দেখি মই আকৌ কোচ খাই আহিলো। ইমান বছৰে মই পঢ়া কতো ল'ৰা-ছোৱালী একেলগে বহি ক্লাছ কৰা নিয়ম পোৱা নাছিলো। কিন্তু আজিহে কি পালাত পৰিলো ! এতিয়া ইয়াত নবহি উপায়ো নাই, ইপিনে বহিলে বা বাকীবোৰে কি ভাবে !! গুছিয়েই যাও নেকি !!-এবাৰ ভাবিলো। কিন্তু আজিয়েই মোৰ প্ৰথম ক্লাছ। তাতে মেজৰৰ। এনেকৈ গুছি গ'লে কেনেকৈ হব-নিজকে অভয় দিলো। বহিম-নবহিম দোমোজাত এনেকৈ থাকোতেই এজনী ছোৱালী সোমাই আহিল। সোমায়েই কোঠাৰ ভিতৰত মোক দেখি এনেভাবে চালে, যে মই যেন একেবাৰে পৃথিৱীত নথকা আচহুৱা প্ৰাণী এটাহে। অলপ পৰ তেনেকৈয়ে চাই থাকি তাই চকু নমালে আৰু লাগে লাগে গৈ শেষৰ ডেক্সখনত থকা বেগ এখনত কিবা খুচৰি আকৌ আহি মোৰ সন্মুখ পালেহি।
-নতুন নেকি?-তাই মোলৈ চাই সুধিলে
-ও
-ফিজিক্স?
-উম। ক্লাছ এতেয়ে হোবোতো?
-অ...ইয়াতেই হব। মেজৰৰ ক্লাছহে হব। প.কেৰ ক্লাছ-কৈ কৈ তাই ওলাই গ'ল। কি পি.কে বুজি নাপালো যদিও ইয়াতেই ক্লাছ হব বুলি নিশ্চিত হব পাই অকনমান সকাহ পালো। মই শেষ বেঞ্চৰ খালী ঠাইখিনিত ছোৱালী দুজনীৰ বেগৰপৰা দূৰত্ব বজাই বহি পৰিলো।

এক অনন্য অনুভূতিয়ে মোৰ মনত ক্ৰিয়া কৰি আছিল।প্ৰচণ্ড নাৰ্ভাছ অনুভৱ কৰিছিলো। বুজি পোৱা নাছিলো ইয়াৰ ৰেহ-ৰকমবোৰ। তাতে আৰু নাৰ্ভাছনেছে কথাবোৰ মোৰ মনলৈ পাক খুৱাই খুৱাই আগবঢ়াই দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। ক'ৰ বা বাকী ল'ৰা-ছোৱালীবোৰ, আগৰ লগৰবোৰৰ দৰে বা হয়নে নহয়। ভাবি থাকোতেই মই অহা দুৱাৰখনেৰে চাৰ এজন সোমাই আহিল। লগে লগে হিলদ'ল ভাঙি বাহিৰত থকা ল'ৰা-ছোৱালীবোৰো সোমাই আহি নিজ নিজ ঠাইত বহি পৰিল। 
-ঐ পূৱালী, আজি বহীখন হ'লে কাকো নিদিবি দেই। নতুন ল'ৰা দেখিলেই তোৰ বহীখনে দৌৰো-দৌৰো লগাই নহয় আৰু !!-আগৰ বেঞ্চৰপৰা ল'ৰা এজনে ঠাট্টাৰ সুৰত মোৰ কাষত বহা ছোৱালীজনীলৈ চাই মিচিকিয়া হাঁহি এটা মাৰি ক'লে।
-কাকো নিদিলেও তোক নিদিও...চিন্তা নকৰিবি। এতিয়া আগফালে চা। চাৰে গম পালে মচলা পাবি-তায়ো ফুচফুচাই কৈ উঠিল।
চাৰে হাজিৰা বহীখন মেলি নাম মাতিব ধৰাৰ ঠিক আগমূহুৰ্তত সেই চাইকেল থব ধৰোতে লগ পোৱা পাহোৱাল ল'ৰাজন "মে আই কাম ইন চাৰ" বুলি সোমাই আহি মোক হেচাঁ মাৰি বেঞ্চখনৰ সন্মুখত বহি পৰিল। উপায়হীন হৈ ময়ো ছোৱালীজনীৰ কাষতেই বহিব লগা হ'ল।

কিযে সমস্যাত পৰিলো ! প্ৰথমবাৰৰ বাবে শ্ৰেণীকোঠাত কোনো ছোৱালীৰ ওচৰত বহিছো। তাতে গাত গা লগাই। ইমানেই অপ্ৰস্তুতবোধ কৰিছো যে গোটেই ক্লাছটোৰ ৪৫ মিনিট সময় মোৰ বাবে ৪ ঘণ্টা যেন হৈ পৰিল। অৱশেষত ক্লাছ শেষ কৰি নতুন হিচাপে মোৰ সাধাৰণ পৰিচয় লৈ চাৰ ওলাই গ'ল। লগে লগে যেন ময়ো মকৰা জালত আৱদ্ধ হৈ থকাৰ পৰাহে মুক্তি পালো। প্ৰায় চাৰৰ লগে লগেই ময়ো ওলাই আহিলো। আহিয়েই দেখো অনিল কোঠাৰ সন্মুখৰ ৰৰৈ আছেহি। 
-আৰে দাস... প্ৰথম দিনাএ দেখুন আৰম্ভ কৰি দিলি এ?
-যাগাএ নাছিল এ... এনেকে আৰো পাৰিনা ! গোটে ক্লাছ একো মূৰোত নুসুমোল। 
-কিংকে সুমোবো... কাষত এনে ৰূপৱতী কমলা থাকলি কুনো সুস্থ মানহোৰ মূৰোত বেলেগ বস্তু নুসুমোই। 
-এহ...বুল। বৰকে কামাৰ দিয়া তই।
-কামাৰ দিছুনা সঁচায়ে কেইদিনমেন পাছত দেখিম য'। 

প্ৰথম দিনৰ প্ৰথম ক্লাছ কৰি প্ৰথম অফত কলেজৰ সন্মুখৰ ইমন ৰেষ্টুৰেণ্টত যেতিয়া চাহ-চিংৰা আগত লৈ বহিছিলো, ভয়-শংকা, নাৰ্ভাছনেছ আদি মোৰ মনৰ পৰা বহুখিনি আঁতৰ হৈছিল। অনিলে আৰম্ভ কৰিছিলহি তাৰ এডমিশ্যনৰ কাহিনী, কিদৰে ফ্ৰম ফিলাপ কৰাৰ সময়ত তাৰ কাষত বহা ধুনীয়া ছোৱালীজনীয়ে মেজৰ হিচাপে জুলোজি লিখাৰ বাবে সিও জুলোজি লিখি দিলে, আৰু তাৰ বাবে ঘৰত কিমান গালি খাব লগা হ'ল ইত্যাদি ইত্যাদি। আৰু এই সকলোবোৰ শুনি হাঁহি হাঁহি পেটৰ নাড়ী ডাল ডাল হৈ গৈছিল। এক যেন নতুন অধ্যায়ৰহে সূচনা হ'ল... জীৱনে এক নতুন দিশে আগবাঢ়িছিল... কব নোৱাৰাকৈয়ে জীৱনে ইতিহাসৰ পাতত লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰি দিছিল সময়ৰ দিনলিপি। 

(ক্ৰমশঃ)

Monday, October 1, 2012

৭৯ লৈ ওভোতনি যাত্ৰা-১০

অসম আন্দোনল বুলিলে সাধাৰণতে অবৈধ বাংলাদেশী আৰু অবৈধ বিদেশীৰ কথাই প্ৰথমে মনলৈ আহে। কিন্তু এই অবৈধ বিদেশী নাগৰিকসকল কেতিয়া ক'ৰ পৰা আৰু কেনেকৈ আহিল সেই বিষয়ে জনাতো আজি নতুনকৈ উদ্ভৱ হোৱা আন্দোলনৰ উকমুকনিত অংশগ্ৰহণ কৰা বহুতেই নাজানে। এই বিষয়ৰ জ্ঞানহীনতাই অসম আন্দোলনৰ এই নতুন পৰ্বক বিপথে পৰিচালিত কৰাৰো আশংকা নথকা নহয়। আজি অসমত বিদেশী চিনাক্তকৰণৰ বাবে চৰকাৰৰ উপৰিও স্থানীয় ৰাইজৰ সহযোগিতা লাগিবই আৰু তাৰ বাবে সকলোৱে এই "বিদেশী" বুলি আচলতে কাক কোৱা হৈছিল তাক ভালদৰে জানিবই লাগিব। 
চিত্ৰঃ নেলী হত্যাকাণ্ডৰ আগতে প্ৰকাশ পোৱা বাংলাদেশী অধ্যুসিত অঞ্চলৰ এখন আনুমানিক মানচিত্ৰ, সংগ্ৰহঃ ইণ্টাৰনেট

অসমত প্ৰথমে বহিৰাগতৰ প্ৰব্ৰজন ঘটাইছিল ইংৰাজে-
ক] চাহ বাগানৰপৰা কাম কৰাৰ বাবে ছোটনাগপুৰ আদি অঞ্চলৰ পৰা বিভিন্ন উপজাতিৰ বনুৱা আৰু
খ] চৰ অঞ্চলৰ খেতি-বাতি কৰিবলৈ পূৱ বংগৰপৰা পৰিশ্ৰমী আৰু কষ্টসহিষ্ণু কৃষক।

১৯৫০ চনত প্ৰণয়ন কৰা The Immigration (Expulsion from Assam) Act, 1950 মতে ঠিক কৰা হৈছিল যে, পাকিস্তানৰ অনাইছলামিক ব্যক্তিয়ে যদি গোষ্ঠী সংঘৰ্ষৰ ভয়ত আহি ভাৰতত প্ৰৱেশ কৰে তেন্তে তাক শৰণাৰ্থী আখ্যা দিয়া হব। ১৯৭১ চনৰ ২৫ মাৰ্চত "বংগবন্ধু" শেখ মজিবৰ ৰহমানে নিৰ্বাচনত জয়লাভ কৰি পূৰ্ব্ব পাকিস্তানক ধৰ্মনিৰপেক্ষ বাংলাদেশ আখ্যা দিছিল। ফলত ১৯৭১ চনৰ ২৫ মাৰ্চৰ পিছত ভাৰতবৰ্ষলৈ এনে লোকৰ প্ৰব্ৰজন নিষিদ্ধ হ'ল। ধৰ্মৰ নামত ত্ৰাসিত লোকৰ বাবে সেইবাবে ভিত্তি বৰ্ষ হৈ পৰিল ১৯৭১ চন। 

আনহাতে ১৯৪৮ চনৰ ১৯ জুলাইৰ আগতে পাকিস্তানৰ পৰা আহি ভাৰতত বসবাস কৰিব লোৱা লোকক সংবিধানৰ ৬ নং অনুচ্ছেদমতে ভাৰতীয় নাগৰিক বুলি ধৰা হয়। কিন্তু এইসকল লোকক চিনাক্তকৰণ কৰাত দূৰুহ হোৱা হেতুকে ১৯৫১ চনত তৈয়াৰ কৰা লোকগননাৰ নথি-পত্ৰকেই আন্দোলনৰ মূল বিষয় বিদেশী বহিষ্কৰণৰ ভিত্তি বৰ্ষ কৰি লবলৈ আন্দোলনকাৰীসকলে ঠিৰাং কৰি লৈছিল। 

কিন্তু আন্দোলনকাৰীসকলৰ ভিত্তিবৰ্ষ ১৯৫১ চনক চৰকাৰে কোনোপধ্যেই মানি লোৱা নাছিল। চৰকাৰে ১৯৭১ চনক ভিত্তিবৰ্ষ হিচাপে আন্দোলনকাৰীসকলক মান্তি কৰাবলৈ চেষ্টা চলাইছিল। ফলত সৰ্বসাধাৰণৰ মাজতো ১৯৫১ আৰু ১৯৭১ চনৰ কোনটো মানিব কোনটো নামানিব তাক লৈ ভিন্নমতৰ সৃষ্টি হৈছিল। ফলত আন্দোলনৰ যিসকলে ১৯৫১ চনক ভিত্তিবৰ্ষ হিচাপে মানি লৈছিল তাক আন্দোলনৰ পক্ষে থকা বুলি আৰু যিয়ে ১৯৭১ চনক ভিত্তিবৰ্ষ বুলি মানি লৈছিল তাক আন্দোলনৰ বিৰোধী বুলি গন্য কৰা হৈছিল। 

[সমল পুথিঃ অসম আন্দোলনঃ প্ৰতিশ্ৰুতি আৰু ফলশ্ৰুতি]

গ্ৰন্থালোচনাঃ দিলীপ চন্দনৰ নেদেখা নদীৰ ঘাট

উপন্যাসঃ নেদেখা নদীৰ ঘাট
লেখকঃ দিলীপ চন্দন
প্ৰকাশকঃ ষ্টুডেণ্টচ ষ্ট'ৰচ
প্ৰথম প্ৰকাশঃ নৱেম্বৰ, ১৯৯৩
মূল্যঃ ২৫ টকা

অসমৰ প্ৰবাদপুৰুষ, কিংবদন্তীস্বৰূপ চৰিত্ৰ "ডাক" বা "ডাকপুৰুষ"ৰ জীৱনৰ আধাৰত ৰচিত উপন্যাস নেদেখা নদীৰ ঘাট। নানা ৰহস্য আৰু অলৌকিক আচ্ছাদনেৰে পৰিপূৰ্ণ ডাকৰ জীৱন আৰু কৰ্মৰাজিৰ কথাক লৈয়ে দিলীপ চন্দনে ৰচনা কৰিছে উপন্যাসখনি। 

ডাকৰ জীৱন সঁচাকৈয়ে এক ৰহস্য। কোনোবাই যদি কয় ডাকৰ জন্ম বৰপেটাৰ ওচৰৰ লেহিডঙ্গৰাত, বহুতে আকৌ কব খোজে ডাক বঙ্গ বা উত্তৰ প্ৰদেশ বা মিথিলাৰহে। কোনোবাই যদি ডাকক কুমাৰৰ লৰা হিচাপে কয়, কিছুমানে আকৌ তেওঁ আচলতে গোৱালৰ ল'ৰা বুলিহে কব বিচাৰে। বহুতেই আকৌ সন্দেহ কৰে "ডাক" নামটো খেতিকৰ্মত জড়িত মানুহৰ মনৰ পৰাহে প্ৰচলন হৈছে, আচলতে তেনেকুৱা কোনো এজন মানুহ দৰাচলতে নায়েই। ডাকৰ জন্ম যেনেকৈ ৰহস্যাবৃত, মৃত্যুৰ কাৰকো সন্দেহপূৰ্ণ। মুঠৰ ওপৰত ডাকৰ গোটেই জীৱন পৰিক্ৰমাৰ ওপৰতেই থকা এই সকলোবোৰ আসোঁৱাহ, খেলিমেলি আৰু অপৰ্যাপ্ত তথ্যৰ পিছতো তেনে এজন মানুহৰ জীৱন আৰু কৰ্মৰাজিক লৈ এখন উপন্যাস লিখিবলৈ যোৱাটো সঁচাকৈয়ে দুৰূহ কাম, যিটো "নেদেখা নদীৰ ঘাট" ৰ মাজেৰে দিলীপ চন্দনে সফল ৰূপ দিবলৈ সক্ষম হৈছে। 

ডাকপুৰুষ সম্পৰ্কত নানাজনে নানা মত পোষন কৰিছে, নানান বাখ্যা আগবঢ়াইছে। তাৰে ভিতৰত অতুল চন্দ্ৰ বৰুৱাৰ ৰচিত "ডাকে বোলে শুনা উপায়" গ্ৰন্থ, ড° নবীন চন্দ্ৰ শৰ্মাৰ "ডাক প্ৰবচন" গ্ৰন্থ, যতীন্দ্ৰনাথ গোস্বামীৰ "অসমীয়া সাহিত্যৰ চমু বুৰঞ্জী" ত ডাক পুৰুষৰ জন্মবৃত্তান্ত আৰু বচন সন্দৰ্ভীয় আলোচনা, দেৱেন্দ্ৰনাথ বেজবৰুৱা, পণ্ডিত হেমচন্দ্ৰ গোস্বামী, কালিৰাম মেধি, দেৱানন্দ ভৰালি আদি ব্যক্তিসকলৰ নানান বাখ্যা আৰু পশ্চিম অসমৰ কৃষিজীৱি সমাজখনত প্ৰচলিত প্ৰবাদসমূহক সমল হিচাপে লৈয়েই ঔপন্যাসিকে ৰচনা কৰিছে উপন্যাসখন। 

ডাকৰ বচন মূলতঃ কৃষিকাৰ্য্যৰ লগত জড়িত কিছুমান প্ৰবাদ। সেই কথাকেই মূল হিচাপে লৈ ৰচনা কৰা হৈছে উপন্যাসখন। য'ত পুৰণি কিতাপ, প্ৰবন্ধ, আলোচনা, বাখ্যা আদিৰ আধাৰত ডাঙি ধৰিব খোজা হৈছে ডাকৰ জন্মৰ পৰা মৃত্যুলৈ গোটেই জীৱন কাহিনী। ডাকৰ জন্মকাহিনী সম্বন্ধে থকা ডাকৰ বচনৰ পৰা কৰা যুক্তিসংগত অনুমানৰ আলমতেই তুলি ধৰা হৈছে ডাকৰ জন্ম ঠাইৰ প্ৰাকৃতিক আৰু ভৌগলিক বৰ্ণনা। ঠিক তেনেদৰে এই বাখ্যাসমূহৰ ওপৰত ভিত্তি কৰিয়েই দৰ্শোৱা হৈছে ডাকৰ শৈশৱৰ পৰা মৃত্যুলৈ গোটেই জীৱন পৰিক্ৰমা।

মুঠৰ ওপৰত অলপমান তথ্যক জুমুঠি হিচাপে লৈ, ডাকৰ বচনসমূহকেই খেৰ-কূটা হিচাপে লৈ, তাক কল্পনাৰ আৱৰণেৰে সজাই পৰাই ৰঙ-ৰহণেৰে কিছুমান অলৌকিক বা অতিলৌকিক কাহিনীক পাঠকসমাজত এখন উপন্যাসৰ ৰূপত বাস্তৱ আৰু বিশ্বাসযোগ্য কৰি তোলাৰ বাবে যিমানখিনি কষ্টৰ প্ৰয়োজন আছিল, সেই সকলোখিনি উপন্যাসখনৰ মাজত দেখিবলৈ পোৱা যায়। 

"নেদেখা নদীৰ ঘাট" নিসন্দেহে অসমীয়া সমাজলৈ দিলীপ চন্দনৰ এক অনবদ্য অৱদান। ডা° ধ্ৰুৱজ্যোতি বৰাদেৱে কোৱাৰ নিচিনা "উপন্যাসৰ পাতনি নালাগে। তাৰ কাহিনীয়েই তাৰ বক্তব্য কয়। তাতেই ঔপন্যাসিকৰো কৃতিত্ব। আজিৰ ভঙ্গুৰ সময়ত কষ্টকৰ কামৰদ্বাৰা এনে এখন উপন্যাস, এক সৃষ্টিকৰ্ম ৰাইজৰ আগলৈ উলিয়াই দিয়াটো সঁচাই টান কাম।" আৰু নেদেখা নদীৰ ঘাট উপন্যাসখনৰ মাজেৰে সেই কৃতিত্ব অৰ্জন কৰিছে দিলীপ চন্দনে। নিসন্দেহে ই এক সুখপাঠ্য।